Phụ nữ thời kỳ mãn kinh: niềm tin - thái độ và hành vi

Phụ nữ thời kỳ mãn kinh: niềm tin - thái độ và hành vi

Phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh thường đối mặt với nhiều thay đổi về tâm sinh lý, ảnh hưởng sức khoẻ, và cả những mối quan hệ trong gia đình, xã hội
Thử thách với tên gọi “mãn kinh"

Tiền mãn kinh, mãn kinh ở phụ nữ được xem là những quá trình tự nhiên đánh dấu một phần giai đoạn chuyển đổi mới trong cuộc sống. Tuy nhiên, với phụ nữ, đây còn là một sự kiện lớn khi bước vào độ tuổi trung niên, vì nó gây ảnh hưởng đến cơ thể, sức khoẻ và cả cuộc sống cá nhân hằng ngày.
Hơn 80% phụ nữ có các triệu chứng thường gặp trong thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh như các cơn bốc hoả, hiện tượng đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, khô rát âm đạo, lão hoá da, thay đổi tâm sinh lý… Với việc thiếu kiến thức dự phòng, không được chia sẻ, nhận thức mơ hồ, giai đoạn này phụ nữ dễ rơi vào tình trạng buồn phiền, lo âu, cuộc sống cá nhân trở nên khó khăn, ảnh hưởng đến mối quan hệ vợ chồng, và các mối quan hệ xã hội khác.
Nhiều phụ nữ trẻ đã bước vào thời kỳ tiền mãn kinh khi chỉ trong độ tuổi U30 (Credit: doctorbreen)
Một tỷ lệ lớn phụ nữ vẫn chưa nhận thức rõ nguyên nhân gây ra các triệu chứng thời kỳ tiền mãn kĩnh, mãn kinh; các yếu tố tác động; những ưu - khuyết điểm của các giải pháp điều trị, những thay đổi sinh lý trong đời sống, thậm chí một bộ phận lớn phụ nữ không nhận ra mình đã bước vào thời kỳ mãn kinh do sự nhầm lẫn với các triệu chứng bệnh thông thường khác. Niềm tin - hành vi - thái độ của phụ nữ đối với thời kỳ mãn kinh
Khi bước vào thời kỳ mãn kinh, quan niệm và thái độ đối với sự chuyển đổi mãn kinh ở mỗi phụ nữ thể hiện ở những mức độ khác nhau, một phần phụ thuộc vào nền văn hoá khác biệt.
Trong các nền văn hoá "truyền thống", niềm tin thường được truyền tải thông qua các thế hệ và liên quan đến cách mà phụ nữ trung niên được nhìn nhận, những đặc quyền mà họ có được. Nếu khả năng sinh sản là thước đo giá trị, thái độ của phụ nữ đối với mãn kinh có thể tiêu cực hơn. Nếu không cần đến việc sinh nở trong tương lai, việc bước vào giai đoạn mãn kinh có thể dễ chịu hơn ở một số phụ nữ trẻ tuổi.
Những quan điểm văn hoá khác nhau, nhu cầu sinh nở… là những yếu tố khiến phụ nữ khó khăn hơn trong việc đối mặt với mãn kinh (Credit: Reader's Digest)
Phụ nữ có thể tiếp xúc nhiều với phương tiện truyền thông cũng có tầm nhìn rộng và nhiều kiến thức hơn cho việc đối mặt với mãn kinh.
Theo một nghiên cứu định tính (Kaufert125 và Sinclair và cộng sự), trên thực tế, phụ nữ không thường có niềm tin ổn định và thường có xu hướng thay đổi trong quá trình chuyển đổi thời kỳ mãn kinh.
Một nghiên cứu cho thấy, hơn một nửa số phụ nữ ở quan điểm trung lập và một phần ba có thái độ tiêu cực về những triệu chứng tiền mãn kinh. 5 năm sau, khoảng 2/3 đã thay đổi thái độ theo hướng tích cực hơn, sau khi đã có một khoảng thời gian trải nghiệm đủ dài.
Bên cạnh đó, thay vì chỉ xem xét các vấn đề tiền mãn kinh, mãn kinh nói chung, nếu có thể hiểu rõ những triệu chứng có khả năng xảy ra ở những độ tuổi khác nhau là một hướng đi tốt hơn giúp phụ nữ nhận biết, đối mặt và vượt qua từng giai đoạn khác nhau của thời kỳ mãn kinh dễ dàng.
Các yếu tố được cho là có thể tác động đến thái độ của phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh chính là tình trạng mãn kinh hiện tại, các triệu chứng, ảnh hưởng của các triệu chứng, tình trạng sức khoẻ và kể cả những cảm xúc trong đời sống tình cảm. Những triệu chứng khó chịu như rối loạn tâm sinh lý, trí nhớ kém, đau khớp, triệu chứng liên quan đến đường tiết niệu, các cơn bốc hoả, đổ mồ hôi đêm thường liên quan đến thái độ tiêu cực ở phụ nữ thời kỳ mãn kinh.
Phụ nữ có xu hướng trở nên ít tiêu cực hơn nếu cảm thấy thoải mái khi nói về những vấn đề liên quan đến mãn kinh hoặc đươc lắng nghe, chia sẻ. Do đó, không chỉ người thân, gia đình, bạn bè, ngay cả các bác sĩ hỗ trợ cũng cần một thái độ cởi mở, sẵn sàng lắng nghe và đồng cảm cùng phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh, hơn là việc chỉ đề nghị các giải pháp điều trị.
Các chuyên gia sức khoẻ cũng cần lắng nghe bệnh nhân của mình và cung cấp các kiến thức cơ bản về mãn kinh, các giải pháp hữu ích cho phụ nữ (Credit: EmpowHER)
Ngoài ra, khi tư vấn cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh, điều quan trọng là các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ có thể cung cấp cho bệnh nhân kiến thức nền để hiểu được sự chuyển tiếp mãn kinh là như thế nào, các liệu pháp sẵn có cho các triệu chứng này, cũng như các mục tiêu điều trị và các tác động có thể xảy ra. Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng người phụ nữ nhận được kiến thức dễ hiểu và hữu ích.
Những năm gần đây, các chuyên gia nhận thấy rằng, sau khi tiếp xúc với bệnh nhân, phần lớn phụ nữ trung niên đã xem việc chuyển đổi sang thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh là một quá trình tự nhiên của cơ thể mà bản chất là sự ảnh hưởng bởi cả những thay đổi từ hormone và một phần do lão hoá, dần học được cách thích nghi, hiểu và sẵn sàng áp dụng các giải pháp được chuyên gia gợi ý.
Mỗi phụ nữ đều có những trải nghiệm hoàn toàn khác nhau cả về tâm lý và thể chất. Phụ nữ cũng cần nhận ra sự khác biệt này và tập trung vào việc cải thiện sức khoẻ của chính mình nhiều hơn.
Giải pháp nào cho phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh?
Với việc sử dụng các biện pháp liên quan đến hormone, phụ nữ dần nhận thức cao hơn, đặc biệt là nhóm phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh trong giai đoạn những năm 1999 - 2003, nhờ sự tiếp cận liên tục với các thông tin và kiến thức chăm sóc sức khoẻ hiện đại được tuyên truyền rộng rãi. Riêng phụ nữ đã tích cực hơn trong việc chủ động tìm kiếm các giải pháp điều trị phù hợp, an toàn, điển hình như việc tiếp nhận các phương pháp điều trị bằng phytoestrogen (nguồn estrogen từ thực vật) thay cho các giải pháp thay thế hormone HRT nhiều tủi ro tiềm ẩn, tăng cường tiêu thụ thực phẩm như đậu nành trong chế độ ăn uống hằng ngày, duy trì luyện tập thể dục thể thao đều đặn.
Phụ nữ thời kỳ mãn kinh nên tăng cường luyện tập thể dục nhằm nâng cao sức khoẻ từ bên trong (Credit: HealthyWomen)
Những phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh áp dụng các phương pháp điều trị sớm trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi cũng có cuộc sống vui vẻ, thoải mái cả về tinh thần và thể chất so nhóm phụ nữ không sử dụng bất cứ phương pháp nào.
Một điều mà phụ nữ thời kỳ mãn kinh nên nhìn nhận rõ đó chính là các triệu chứng xuất hiện thông thường đều do sự mất cân bằng về hormone trong cơ thể. Những thay đổi này gây ra các vấn đề tác động đến tâm sinh lý, gây ra các cơn bốc hoả, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, làm giảm mật độ xương, cơ thể tuần hoàn kém và thậm chí là sự mất cân bằng đường huyết... Do đó, ngay cả khi phụ nữ chưa bắt đầu thời kỳ mãn kinh, vẫn nên đầu tư và chú trọng vào việc chăm sóc sức khoẻ cá nhân một cách khoa học. Thói quen này có khả năng tác động ngắn hạn lên cơ thể, giúp giảm đáng kể nguy cơ xuất hiện các triệu chứng tiền mãn kinh, mãn kinh khi bước vào độ tuổi trung niên, giúp đảm bảo vấn đề sức khoẻ lâu dài.
Phụ nữ nên học cách chia sẻ cùng gia đình, bạn bè các vấn đề gặp phải trong thời kỳ mãn kinh (Credit: Menopause without stress)
Bên cạnh đó, giai đoạn này, việc chủ động chia sẻ cùng người thân, bạn bè, gia đình, đặc biệt là chồng con cũng giúp phụ nữ nhanh chóng cân bằng lại cuộc sống, giải toả những căng thẳng, áp lực và mệt mỏi. Hãy học cách trò chuyện, cùng lắng nghe, cảm thông. Yếu tố tâm lý cũng là một trong những liệu pháp vô cùng hiệu quả giúp phụ nữ vượt qua thời kỳ mãn kinh nhẹ nhàng.
Ngoài ra, sử dụng phytoestrogen (estrogen từ thực vật) là một giải pháp an toàn, hiệu quả được đánh giá cao trong việc điều trị các triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ, cụ thể như các cơn bốc hoả, đổ mồ hôi đêm, rối loạn giấc ngủ, khô âm đạo… Thông qua thực phẩm ăn uống hằng ngày hoặc các dạng viên uống chức năng là phương pháp hữu ích giúp bổ sung hàm lượng lớn phytoestrogen cho phụ nữ, đặc biệt là nguồn phytoestrogen từ đậu nành.